Ders Öğretim Planı
Dersin KoduDersin AdıDersin TürüYılYarıyılAKTS
180300501104TÜRKİYE TÜRKÇESİ IZorunlu114
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Amacı
Dile ilişkin kavramları ve dilin işleyişini kavramak, Türkçenin ses özellikleri kök ve ekleri arasındaki ilişkileri kavramak ve kelime türetme imkânları üzerinde düşündürmek, millî kültürün ve dilin, evrensel kültür içinde korunarak geliştirilmesine zenginleştirilmesine katkıda bulunulmasını sağlamak.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Nesrin GÜLLÜDAĞ
Öğrenme Çıktıları
1Türk dilinin kelimelerinde gerçekleşen ses olaylarını öğrenerek metinlerde tespit edebilme
2Seslerinin teşekkülünde etkili organları tanıyarak Türk dilinin seslerini tanıyıp tasnif edebilme
3Söz varlığını zenginleştirme ve yeni kavramları karşılama yollarını bilme ve Türk dilinin yapısına uygun, kelimelerin türetiminde esas olan kurallarla kelime türetimine katkı sağlayabilme
4Metinler üzerinde tespit edilen kelimeleri tahlil ederek yapısı hakkında bilgi verebilme
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Dilin tanımları, işlevleri, birimleri; dillerin ortaya çıkış teorileri ve kaynakları, dil bilgisinin konusu ve çalışma yöntemleri, dünyadaki diller, dil aileleri ve Türkiye Türkçesinin konumu, Türkçenin tarihî seyri içinde Türkiye Türkçesinin yeri, Türkiye Türkçesinin ses ve şekil özellikleri, ses birleşmeleri ve kelime yapma yolları, kök ve ek kavramları, yapım ve çekim ekler
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
HaftaTeorikUygulamaLaboratuvar
1Dilin tanımı, dilin türeyiş teorileri, dil bilgisi türleri ve dil bilgisinin başlıca konuları Dil türleri (konuşma dili, yazı dili, ortak dil, argo, jargon?), dilin sosyal ve kültürel bir olgu olarak durumu-işlevi, dil-insan, dil-toplum, dil-kültür, dil-düşünce, dil-iletişim
2Dil akrabalığı ve Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri, yeryüzündeki dillerin yapı ve köken bakımından tasnifi. Dil farklılaşması, lehçe, şive ve ağız kavramları, Türkiye Türkçesinin tarihî ve coğrafî sınırları
3Ses Bilgisi: Ses nedir? Ses organları, insan sesinin oluşmasında ses organlarının rolü, ses yolu, seslerin çıkarılması, teşekkül noktası, Türk dilinin sesleri, ünlüler ve ünsüzler.
4Kelime başı ünsüzleri, kelime sonu ünsüzleri, ünsüz ikizleşmesi, başta çift ünsüz, hece ve kelime sonundaki ünsüz grupları. Seslerin birleşmeleri, hece doruğu, açık ve kapalı hece, hece yapıları, hece bölümü
5Ünlü ve ünsüz türemesi, ünlü ve ünsüz düşmesi, hece düşmesi, kaynaşma, ünlü çatışması, göçüşme, benzeşme.
6Ünlü uyumları, kalınlık ve incelik uyumu, düzlük, yuvarlaklık uyumu, tonlulaşma, dudaksıllaşma, ünlü daralması, ünsüz benzeşmesi, benzeşmezlik.
7Metin üzerinde belirlenen kelimelerde ses olaylarının değerlendirilmesi.
8Ara Sınav
9Söz varlığını zenginleştirme ve yeni kavramları karşılama yolları. Kelime türeme şartları. Yapı bilgisi bakımından kelimeler, kök, gövde ve ek kavramlarının tanıtılması. Yapım ve çekim eklerinin genel özellikleri.
10Yapım ekleri: İsimden isim yapan yapım ekleri, isimden fiil yapan yapım ekleri
11Yapım ekleri: Fiilden fiil yapan yapım ekleri, fiilden isim yapan yapım ekleri
12Çekim ekleri: Çokluk eki, iyelik eki, Hâl ekleri, Soru Eki Fiil çekim ekleri: Kip ekleri, Şahıs ekleri, İsim fiilinin tanıtımı ve vazifeleri
13Kelime tahlili
14Final Sınavı
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Ergin, Muharrem. 2000; Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul. Eker, Süer. 2005; Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, Ankara. Özkan, Mustafa vd. 2006; Yüksek Öğretimde Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım, Filiz Kitabevi, İstanbul. Korkmaz, Zeynep. 2004; Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK Yayınları, Ankara. Demircan, Ömer. 1996; Türkçenin Sesdizimi, Der Yayınları, İstanbul. Aksan, Doğan. 2000;Türkiye Türkçesinin Dünü Bugünü Yarını, Bilgi Yayınevi, İstanbul. Aksan Doğan. 2000; Türkçenin Gücü, Bilgi Yayınevi, İstanbul. Ersoylu, Halil. 2005; Türkiye Türkçesinin Çağdaş Sorunları Üzerine İncelemeler, Ötüken Yayınları, İstanbul.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
Yarıyıl (Yıl) İçi EtkinlikleriAdetDeğer
Ara Sınav1100
TOPLAM100
Yarıyıl(Yıl) Sonu EtkinliklerAdetDeğer
Final Sınavı1100
TOPLAM100
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri60
TOPLAM100
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav111
Final Sınavı111
Bireysel Çalışma14570
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma122
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma144
Ev Ödevi14456
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)134
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12
ÖÇ154453 3 34 5
ÖÇ254453 3 34 5
ÖÇ354453 3 34 5
ÖÇ454453 3 34 5
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek
 
Iğdır University, Iğdır / TURKEY • Tel (pbx): +90 476 226 13 14 • e-mail: info@igdir.edu.tr